Bengu
New member
\TDK Sözcüklerinde Hangi Şehrin Adı, Herhangi Bir Atasözü Veya Deyim Geçmez?\
Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçenin resmi kaynaklarından biri olarak, dildeki sözcükleri ve anlamlarını derleyip düzenleyen en önemli otoritedir. Ancak, TDK'nin kelime dağarcığı, her şehri, deyimi veya atasözünü kapsamaz. Peki, TDK sözcüklerinde hangi şehrin adı, atasözü veya deyim yer almaz? Bu sorunun cevabı, Türkçenin zengin ve çeşitlenmiş yapısını anlamamıza da yardımcı olur.
\TDK’nin Kapsamadığı Şehir Adları\
Türk Dil Kurumu, Türkçenin evrimini takip ederken, her kelimenin dildeki kökenine, kullanım sıklığına ve yerleşikliğine göre seçim yapar. Ancak, Türkçede yerleşik olan her şehir adı, dilde geniş bir kabul görmüş anlam taşımaz. Bazı şehirler, sadece yerel kullanımla sınırlı kalabilir ya da Türk Dil Kurumu'nun kelime dağarcığına girmemiş olabilir.
Örneğin, TDK’ye göre büyük ve bilinen şehirlerin çoğu, dilde yer bulur. Ancak bazı küçük şehirler, kasabalar veya yerleşim yerleri TDK’ye dahil edilmemiştir. TDK'nin sözlüğünde, adını duyduğumuz ama resmi bir dilde geniş bir yerleşikliğe sahip olmayan bazı şehirler bulunabilir. Bu tür şehirler dilde fazla yaygın olmayan ya da sadece özel bir bölgeye ait olan yerlerdir.
Herhangi bir şehri TDK'nin sözlüğüne eklemek için, o şehre ait kelimenin Türkçede sıkça kullanılması ve genellikle anlaşılır olması gerekir. Örneğin, Bayburt, Ardahan gibi şehirlerin adları, günlük konuşmada daha az yer bulduğu için dilde çok yaygın bir kullanım oranına sahip olmayabilir.
\Atasözleri ve Deyimler: TDK'nin Göz Ardı Ettiği Kavramlar\
Atasözleri ve deyimler, bir dilin en zengin ve en eski dil öğelerindendir. Ancak, TDK sözlüğü her deyim ve atasözünü içine almaz. Bunun nedeni, dildeki deyimlerin ve atasözlerinin çoğunun halk arasında, belirli yerel dillerde ve ağızlarda kullanılıyor olmasıdır. Bu kelimeler, Türkçenin standart dilini temsil etmediği için her biri TDK’ye eklenmeyebilir.
Atasözleri, halk arasında doğru kabul edilen, genellikle ders veren cümlelerdir. Deyimler ise, kelime gruplarının bir araya gelerek anlamını değiştirdiği ifadelerden oluşur. Bazı deyimler ve atasözleri ise çok eski zamanlardan beri halk arasında kullanılmasına rağmen, dildeki anlamları yerel özellikler taşıyabilir. Bu da onların TDK sözlüğüne girmesini engelleyebilir.
Örnek olarak, “Güzele bakmak sevaptır” gibi deyimler, yalnızca belirli bir kültürel bağlamda kullanılırken, “Ağaç yaşken eğilir” gibi atasözleri daha yaygın ve evrensel anlam taşıdığı için TDK’ye girmeyi hak etmiştir.
\TDK’de Yer Almayan Bazı Yerel Atasözleri ve Deyimler\
1. Bir kuzu girmese de dağa, koyunlar uçar.
- Bu atasözü, halk arasında sıkça kullanılmaz. Yerel bir deyimdir ve Türk Dil Kurumu tarafından derlenmemiştir.
2. Yelken açmak başını kaybetmek.
- Bu deyim, denizci kökenli olup, daha dar bir çevrede kullanılır. Geniş çapta tanınmadığı için TDK’ye girmemiştir.
\Hangi Şehirlerin Adları TDK'ye Girmemiştir?\
Türk Dil Kurumu’nun kelime dağarcığına, o şehirlerin adlarının halk arasında çok sık kullanılmadığı yerler girmemektedir. Örneğin, küçük yerleşim yerlerinin adları TDK’de yer almayabilir. Ayrıca bazı coğrafi bölgeler, yerel ağızlarda sadece isim olarak kullanılmakta ve genellikle bunlar daha geniş bir kitleye ulaşmamaktadır. Bu şehirler, özellikle büyükşehirlerin ya da en bilinen yerlerin dışında kalan, dilde “standart” kabul edilmeyen kelimelerdir.
Örnek vermek gerekirse:
- Kangal (Sivas’a bağlı bir ilçe) - TDK sözlüğünde yer almayabilir.
- Niksar (Tokat’a bağlı bir ilçe) - Geniş bir yaygınlığa sahip olmadığı için TDK’de yer almamaktadır.
- Kızıltepe (Mardin) - Yerel kullanımı oldukça sınırlı olup, TDK’ye dahil edilmemiştir.
\TDK Sözcüklerinde Göz Ardı Edilen Diğer Dil Öğeleri\
Türk Dil Kurumu, yalnızca şehirlere değil, bazı dil öğelerine de belli kriterlere göre yer verir. Örneğin, bazı kelimeler, bölgesel ağızlarda veya kültürel alanlarda var olsalar da genel Türkçeye ait kabul edilmez. Bu da demek oluyor ki, dilin her köyde, kasabada, şehirde kullanılan her kelimesi TDK’nin sözlüğünde yer bulmaz.
Bazı örnekler:
- “Ayşe yavaş ol!” (Bölgesel bir ağızda “yavaş” kelimesi farklı bir anlam taşır.)
- “Vurdumduymaz” (Bazı bölgelerde yaygın olan ama Türkçenin genel dilinde yer etmeyen kelimeler).
\Sonuç\
Türk Dil Kurumu’nun sözlüğü, Türkçenin resmi ve yaygın dilini yansıtan bir kaynaktır. Ancak bu sözlük, Türkçe konuşan tüm insanların kullandığı her kelimeyi, atasözünü ya da deyimi içine almaz. Bazı şehirler ve kelimeler, halk arasında yaygın kullanıma sahip olsa da dildeki standartlara girmedikleri için TDK’de yer almazlar. TDK, dilin gelişen yapısını izlese de, zaman zaman yerel kültürel farklılıklar, deyimlerin ve kelimelerin belirli bölgelerle sınırlı kalmasına neden olur.
Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçenin resmi kaynaklarından biri olarak, dildeki sözcükleri ve anlamlarını derleyip düzenleyen en önemli otoritedir. Ancak, TDK'nin kelime dağarcığı, her şehri, deyimi veya atasözünü kapsamaz. Peki, TDK sözcüklerinde hangi şehrin adı, atasözü veya deyim yer almaz? Bu sorunun cevabı, Türkçenin zengin ve çeşitlenmiş yapısını anlamamıza da yardımcı olur.
\TDK’nin Kapsamadığı Şehir Adları\
Türk Dil Kurumu, Türkçenin evrimini takip ederken, her kelimenin dildeki kökenine, kullanım sıklığına ve yerleşikliğine göre seçim yapar. Ancak, Türkçede yerleşik olan her şehir adı, dilde geniş bir kabul görmüş anlam taşımaz. Bazı şehirler, sadece yerel kullanımla sınırlı kalabilir ya da Türk Dil Kurumu'nun kelime dağarcığına girmemiş olabilir.
Örneğin, TDK’ye göre büyük ve bilinen şehirlerin çoğu, dilde yer bulur. Ancak bazı küçük şehirler, kasabalar veya yerleşim yerleri TDK’ye dahil edilmemiştir. TDK'nin sözlüğünde, adını duyduğumuz ama resmi bir dilde geniş bir yerleşikliğe sahip olmayan bazı şehirler bulunabilir. Bu tür şehirler dilde fazla yaygın olmayan ya da sadece özel bir bölgeye ait olan yerlerdir.
Herhangi bir şehri TDK'nin sözlüğüne eklemek için, o şehre ait kelimenin Türkçede sıkça kullanılması ve genellikle anlaşılır olması gerekir. Örneğin, Bayburt, Ardahan gibi şehirlerin adları, günlük konuşmada daha az yer bulduğu için dilde çok yaygın bir kullanım oranına sahip olmayabilir.
\Atasözleri ve Deyimler: TDK'nin Göz Ardı Ettiği Kavramlar\
Atasözleri ve deyimler, bir dilin en zengin ve en eski dil öğelerindendir. Ancak, TDK sözlüğü her deyim ve atasözünü içine almaz. Bunun nedeni, dildeki deyimlerin ve atasözlerinin çoğunun halk arasında, belirli yerel dillerde ve ağızlarda kullanılıyor olmasıdır. Bu kelimeler, Türkçenin standart dilini temsil etmediği için her biri TDK’ye eklenmeyebilir.
Atasözleri, halk arasında doğru kabul edilen, genellikle ders veren cümlelerdir. Deyimler ise, kelime gruplarının bir araya gelerek anlamını değiştirdiği ifadelerden oluşur. Bazı deyimler ve atasözleri ise çok eski zamanlardan beri halk arasında kullanılmasına rağmen, dildeki anlamları yerel özellikler taşıyabilir. Bu da onların TDK sözlüğüne girmesini engelleyebilir.
Örnek olarak, “Güzele bakmak sevaptır” gibi deyimler, yalnızca belirli bir kültürel bağlamda kullanılırken, “Ağaç yaşken eğilir” gibi atasözleri daha yaygın ve evrensel anlam taşıdığı için TDK’ye girmeyi hak etmiştir.
\TDK’de Yer Almayan Bazı Yerel Atasözleri ve Deyimler\
1. Bir kuzu girmese de dağa, koyunlar uçar.
- Bu atasözü, halk arasında sıkça kullanılmaz. Yerel bir deyimdir ve Türk Dil Kurumu tarafından derlenmemiştir.
2. Yelken açmak başını kaybetmek.
- Bu deyim, denizci kökenli olup, daha dar bir çevrede kullanılır. Geniş çapta tanınmadığı için TDK’ye girmemiştir.
\Hangi Şehirlerin Adları TDK'ye Girmemiştir?\
Türk Dil Kurumu’nun kelime dağarcığına, o şehirlerin adlarının halk arasında çok sık kullanılmadığı yerler girmemektedir. Örneğin, küçük yerleşim yerlerinin adları TDK’de yer almayabilir. Ayrıca bazı coğrafi bölgeler, yerel ağızlarda sadece isim olarak kullanılmakta ve genellikle bunlar daha geniş bir kitleye ulaşmamaktadır. Bu şehirler, özellikle büyükşehirlerin ya da en bilinen yerlerin dışında kalan, dilde “standart” kabul edilmeyen kelimelerdir.
Örnek vermek gerekirse:
- Kangal (Sivas’a bağlı bir ilçe) - TDK sözlüğünde yer almayabilir.
- Niksar (Tokat’a bağlı bir ilçe) - Geniş bir yaygınlığa sahip olmadığı için TDK’de yer almamaktadır.
- Kızıltepe (Mardin) - Yerel kullanımı oldukça sınırlı olup, TDK’ye dahil edilmemiştir.
\TDK Sözcüklerinde Göz Ardı Edilen Diğer Dil Öğeleri\
Türk Dil Kurumu, yalnızca şehirlere değil, bazı dil öğelerine de belli kriterlere göre yer verir. Örneğin, bazı kelimeler, bölgesel ağızlarda veya kültürel alanlarda var olsalar da genel Türkçeye ait kabul edilmez. Bu da demek oluyor ki, dilin her köyde, kasabada, şehirde kullanılan her kelimesi TDK’nin sözlüğünde yer bulmaz.
Bazı örnekler:
- “Ayşe yavaş ol!” (Bölgesel bir ağızda “yavaş” kelimesi farklı bir anlam taşır.)
- “Vurdumduymaz” (Bazı bölgelerde yaygın olan ama Türkçenin genel dilinde yer etmeyen kelimeler).
\Sonuç\
Türk Dil Kurumu’nun sözlüğü, Türkçenin resmi ve yaygın dilini yansıtan bir kaynaktır. Ancak bu sözlük, Türkçe konuşan tüm insanların kullandığı her kelimeyi, atasözünü ya da deyimi içine almaz. Bazı şehirler ve kelimeler, halk arasında yaygın kullanıma sahip olsa da dildeki standartlara girmedikleri için TDK’de yer almazlar. TDK, dilin gelişen yapısını izlese de, zaman zaman yerel kültürel farklılıklar, deyimlerin ve kelimelerin belirli bölgelerle sınırlı kalmasına neden olur.